Polsko-Ukraiński Konkurs Fizyczny "Lwiątko" (XIII)

GIMNAZJUM
1. Organizowany corocznie od 2003 roku, konkurs "Lwiątko" odbędzie się w Polsce po raz dziesiąty w roku:
A. 2010, B. 2011, C. 2012, D. 2013, E. 2014.

2. "Eureka" zawołać miał, według legendy:
A. Pitagoras, B. Arystoteles, C. Euklides, D. Archimedes, E. Ptolemeusz.

3. Jakie zjawisko występuje na Księżycu?
A. tęcza, B. zorza polarna, C. zaćmienie Słońca, D. echo, E. wybuchy wulkanów.

4. Różnica między modelem heliocentrycznym (kopernikańskim) a geocentrycznym (przedkopernikańskim) polega na tym, że:
A. przed Kopernikiem uważano, że Ziemia stanowi centrum Wszechświata, a ruchy innych ciał niebieskich opisywano jako ruchy wokół Ziemi, co było bardzo skomplikowane.
B. w rzeczywistości to nie Słońce porusza się względem Ziemi, ale Ziemia względem Słońca.
C. Kopernik jako pierwszy zrozumiał, że to przyciąganie grawitacyjne ogromnego Słońca powoduje, że nieduża Ziemia wokół niego krąży, a nie odwrotnie.
D. Kopernik odkrył, że orbity planet są elipsami - przed Kopernikiem sądzono, że okręgami.
E. przed Kopernikiem sądzono, że Ziemia jest płaska, a Kopernik udowodnił, że jest kulista.

5. Przeważająca część energii kinetycznej 1) wypuszczonej z łuku strzały; 2) wyrzuconego z procy kamyka powstaje z energii potencjalnej sprężystości:
A. 1) cięciwy łuku; 2) gumy procy,
B. 1) cięciwy łuku; 2) widełek procy,
C. 1) drzewca łuku; 2) gumy procy,
D. 1) drzewca łuku; 2) widełek procy,
E. 1) i 2) mięśni strzelającego.

6. Jak zmienia się siła wyporu, działająca na bąbelek powietrza, podczas gdy wypływa on od dna jeziora ku powierzchni?
A. maleje, B. rośnie, C. nie zmienia się, D. to zależy od głębokości jeziora, E. to zależy od początkowej wielkości bąbelka.

7. Używane dawniej szklane strzykawki sterylizowano, ogrzewając je do temperatury powyżej 100°C. Należało przy tym wyjąć ze strzykawki metalowy tłok, ponieważ gdybyśmy zostawili tłok w strzykawce, to:
A. gotująca się woda mogłaby strzykawkę rozsadzić.
B. strzykawka pękłaby, bo wskutek rozszerzalności cieplnej średnica tłoka rośnie, a wewnętrzna średnica strzykawki maleje.
C. strzykawka pękłaby, bo wskutek różnicy rozszerzalności cieplnej wewnętrzna średnica strzykawki co prawda rośnie, ale mniej niż średnica tłoka.
D. w strzykawce powstałyby luzy, bo wskutek różnicy rozszerzalności cieplnej wewnętrzna średnica strzykawki rośnie bardziej niż średnica tłoka.
E. zetknięcie się z metalem w temperaturze powyżej 100°C spowodowałoby chemiczne uszkodzenie szkła.

8. Dwa bloczki o masach m₁ = 120 g i m₂ = 480 g powieszono w sposób pokazany na rysunku. Masa nitki (linia przerywana) jest pomijalnie mała. Siłomierz wskazuje (przyjmij g = 10 N/kg):
A. 6,0 N, B. 4,8 N, C. 4,4 N, D. 4,0 N, E. 3,6 N

PONADGIMNAZJALNE

1. Jeżeli w 2008 roku konkurs "Lwiątko" odbędzie się, jak zazwyczaj, w ostatni poniedziałek marca, to będzie to:
A. 25 marca, B. 27 marca, C. 28 marca, D. 31 marca,
E. 1 kwietnia.

2. W stanie nieważkości znajduje się:
A. skoczek do wody podczas lotu, jeśli opór powietrza jest pomijalnie mały.
B. skoczek do wody w chwili, gdy ma prędkość zero między opadaniem a wypływaniem do góry.
C. nurek w słonej wodzie, mającej gęstość dokładnie taką, jak gęstość jego ciała.
D. pasażer windy zjeżdżającej w dół ze stałą prędkością 9,81 m/s.
E. człowiek, który właśnie zszedł z wagi.

3. Prędkości kątowe minutowej ω_m i godzinowej ω_g wskazówki zegara spełniają zależność:
A. ω_m = 60ω_g, B. ω_g = 60ω_m, C. ω_m = 12ω_g, D. ω_g = 12ω_m, E. ω_m = 24ω_g.

4. Zjawisko faz dotyczy nie tylko Księżyca, ale przez teleskop możemy obserwować je także u planet. W fazie nowiu możemy, w odpowiednim czasie, zobaczyć z Ziemi:
A. tylko Księżyc,
B. Księżyc i wszystkie planety,
C. Księżyc, a spośród planet tylko Merkurego i Wenus,
D. Księżyc, a spośród planet tylko Wenus i Marsa,
E. Księżyc, a spośród planet tylko Marsa, Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna.

5. Objętość piłki do tenisa to około:
A. 1,5 litra, B. 0,015 m³, C. 150000 mm³, D. 1500 cm³, E. 0,15 dm.

6. Dwa pudełka P₁ i P₂ spoczywają obok siebie na stole. Między ich bocznymi ścianami umieszczono mały ładunek wybuchowy. Pudełka są na zewnątrz identyczne, ale P₁ ma 2 razy mniejszą masę niż P₂. Eksplozja wprawiła pudełka w ruch. Pudełko P₁ zatrzymało się po przebyciu 16 cm. Wynika stąd, że pudełko P₂ przebyło do zatrzymania się drogę:
A. 2 cm, B. 4 cm, C. 8 cm, D. 32 cm, E. 64 cm.

7. Gwiazdy, które możemy oglądać w marcu jako gwiazdozbiór Lwiątko (Leo Minor, Mały Lew), podobnie jak gwiazdy widoczne jako inne gwiazdozbiory:
A. leżą w naszej Galaktyce,
B. są w przybliżeniu tak samo oddalone od Ziemi,
C. są w przybliżeniu tak samo oddalone od siebie,
D. są w przybliżeniu tych samych rozmiarów,
E. są wszystkie w tym samym wieku.

8. Żaróweczki są identyczne, bateryjki także. Bateryjki są świeże i mocne. Przewody krzyżują się bez zwarcia. Które żaróweczki świecą?
A. żadna, B. tylko 2 i 3, C. tylko 2 i 4, D. tylko 1 i 3,
E. wszystkie.