Historia

Data ostatniej modyfikacji:
2008-08-2

Archimedes (ok. 287 - ok. 212 przed Chr.) był najwybitniejszym matematykiem greckim. Do naszych czasów zachowało się wiele jego prac. Jednakże w żadnej z nich nie ma nawet wzmianki na temat wielościanów nazywanych obecnie jego imieniem. Powiązanie 13 półforemnych wielościanów z imieniem Archimedesa zawdzięczamy Pappusowi. Ten żyjący niemal 500 lat po Archimedesie matematyk w swoim dziele Kolekcja napisał, że Archimedes odkrył i opisał te wielościany. Pappus podał też ich liczby ścian, krawędzi oraz wierzchołków.

Ryc. 1

Ryc. 2

W czasach nowożytnych ponowne odkrywanie tych wielościanów trwało niemal 200 lat. Mają w tym swoje zasługi osoby, które w powszechnej świadomości nie są kojarzone z matematyką.

Jednym z pierwszych był Piero della Francesca (ok.1412-1492), który w dwóch swoich pracach opisał łącznie 6 najprostszych wielościanów z tej kategorii.

Kolejne wielościany archimedesowe opisał na początku XVI wieku w swoim dziele De divina proportione Luca Pacioli. Niemałą rolę odegrał tu również autor ilustracji do tej pracy - Leonrado da Vinci. Był pierwszym, który zaproponowal przedstawianie wielościanów w postaci szkieletowej (ryc. 1).

Kilkanaście lat później Albrecht Dürer opisał 7 wielościanów archimedesowych, w tym jeden, który nie był znany jego dwóm poprzednikom. Dürer był również tym, który jako pierwszy przedstawiał wielościany w postaci płaskiej siatki (ryc. 2).

W drugiej połowie XVI wieku Daniele Barbaro opisał 11 wielościanów z tej rodziny.

Przysłowiową "kropkę nad i" postawił w 1619 roku Johannes Kepler, opisując całą trzynastkę w swojej Harmonii świata (ryc. 3). Kepler zauważył również, że oprócz wielościanów archimedesowych istnieje nieskończenie wiele innych brył o foremnych ścianach i jednakowym układzie ścian w każdym wierzchołku. Są to dobrze znane prawidłowe graniastosłupy o kwadratowych ścianach bocznych oraz graniastosłupy skręcone (zwane też antygraniastosłupami), których ściany boczne są trójkątami równobocznymi.

Ryc. 3

 

Powrót na górę strony