Zdolne dziecko. Pierwsza pomoc

Zdolne dziecko to spełnienie marzeń i powód do dumy dla każdego rodzica i nauczyciela. Przyjemnie jest patrzeć jak odnosi sukcesy. Ale codzienna praca ze zdolnym uczniem przysparza też wielu trudności, niepokojów i stresów. Łatwo jest popełnić wychowawczy błąd, którego skutki będą nieodwracalne. Poradnik ten powinien być lekturą obowiązkową dla rodziców i nauczycieli uczniów wybitnie uzdolnionych (im bardziej zdolnych, tym bardziej obowiązkową). Nie znajdziemy w nich pedagogicznych teorii i odwołań do fachowej literatury, ale próby obalanie mitów, jakimi obrosło zagadnienie pracy z uczniem zdolnym, wnioski zebrane podczas wieloletniej pracy z takimi dziećmi oraz praktyczne porady, jak radzić sobie z napotykanymi problemami i jak ustrzec się typowych błędów.

Książka składa się z pięciu rozdziałów dotykających podstawowych problemów, jakie najczęściej napotykamy w pracy z uczniem zdolnym. Każdy rozdział zredagowany jest na wzór internetowych FAQ-ów (z ang. frequently asked questions - najczęściej zadawane pytania). Liczne śródtytuły ułatwiają swobodne poruszanie się po poradniku i szybkie znajdowanie interesujących nas zagadnień. Najważniejsze informacje zamieszczone zostały wytłuszczonym drukiem i nie sposób nie zwrócić na nie uwagi.

• I rozdział: Przez rozbudzanie zainteresowań do odkrywania zdolności
  Rady, jak rozpoznawać i rozwijać talenty, a jakich zachowań unikać, aby nie zniechęcić dziecka do pracy nad sobą, sposoby rozbudzania i zaspokajania ciekawości ucznia oraz stymulowania myślenia, pomysły na prowadzenie zajęć w klasie o zróżnicowanym poziomie umiejętności uczniów i zarażania pasją, opis przeszkód napotykanych przez uczniów na drodze do rozwijania swoich pasji.
• II rozdział: Jak mądrze motywować dzieci do pracy nad rozwojem zainteresowań
  Porusza problemy rywalizacji, udziału w różnych konkursach i niebezpieczeństw, jakie niesie niezdrowe współzawodnictwo. Zawiera przykłady konkursów ukierunkowanych na rozwój, a nie na wygraną. Podnosi wagę systematycznej pracy i właściwych sposobów motywowania do niej ucznia.
• III rozdział: Zdrowo zaniedbaj swoje dziecko
  Pokazuje zgubne skutki przerostu ambicji zarówno u rodziców jak i dzieci, przesadnego stymulowania i przeciążania dziecka oraz ukierunkowywania go na sukces. Podnosi aspekt samodzielności dziecka i swobody dokonywanych przez nie wyborów przy wspierającej, ale nie natarczywej obecności rodziców. Dowiadujemy się, jak rozmawiać z dzieckiem, aby celem jego udziału w konkursie nie była rywalizacja lecz przyjemność oraz jak się zachować, gdy dziecko poniesie porażkę lub zaniecha rozwijania zdolności dla innych chwilowo priorytetowych celów.
• IV rozdział: Kłopoty z życiem społecznym
  Jest poświęcony relacjom interpersonalnym w szkole i poza nią. Wskazuje na ważną rolę kontaktu z rówieśnikami, porusza problem samotności, wyobcowania i niewlaściwej samooceny, rozprawia się ze stereotypami na temat uczniów zdolnych. Pokazuje jak wspomagać dziecko w jego problemach, jak je rozwiązywać lub jak im zapobiegać.
• V rozdział: Kiedy dziecko wie lepiej
  Porusza problem krnąbrności, despotyzmu i braku taktu ze strony ucznia, a także roli i właściwych postawach nauczyciela w sytuacji, gdy wiedza ucznia zbliża się do granic jego kompetencji lub nawet je przekracza. Zawiera przykłady właściwego prowadzenia rozmów z uczniem w sytuacjach konfliktowych. Rodzice znajdą tu wskazówki, jak pomóc dziecku, jeśli nauczyciel nie chce lub nie potrafi z nim pracować.

Poradnik jest zwięzły i czytelny. Nie znajdziemy w nim niepotrzebnych wywodów i dygresji. Autorzy ściśle trzymają się głównego tematu, skupiają się na konkretnych problemach i ich efektywnych rozwiązaniach. Patrzą na nie z różnych perspektyw, ale zawsze z dużą dozą zdrowego rozsądku, bez przesadnego psychologizowania, ale rzetelnie, bez prób ignorowania, ale i demonizowania problemów. Poruszają wiele drobnych choć niezwykle istotnych aspektów, które łatwo mogą umknąć w praktyce. Dla nauczycieli szczególnie ważne są porady, jak poprowadzić lekcje w tradycyjnym systemie klasowo-lekcyjnym, aby zdolnych uczniów nie znudzić, a słabszych nie zniechęcić do nauki i jak właściwie wykorzystać potencjał ucznia zdolnego dla dobra klasy i jego indywidualnego rozwoju. Książka nie epatuje naukowym słownictwem, jest łatwa w odbiorze, czyta się ją szybko i przyjemnie. Można ją polecić każdemu, kto chciałby mądrze pomóc dziecku dostrzec i rozwijać jego talenty.

Na końcu książki zamieszczono informacje o 30-letniej działalności Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci i imponujących nierzadko osiągnięciach (naukowych, artystycznych i sportowych) jego stypendystów. Jest też szczegółowa informacja o organizowanym co rok przez Fundusz Konkursie Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej.